د قرآن کریم په یوه آیت کې خداوند تعالی خپلو بندګانو ته د کوهونو په اړه تفکر ته بلنه ورکوي:
و غرونو ته نه ګوري چې څنګه ځای په ځای ودرول شوي دي؟
(الغاشیه: ۱۹)
هغه پوښتنې چې اتیسټان باید د دې تفکر په اړه ځواب ورکړي دا دي چې د دې دومره لوی جهان فرض یو خوا ته کېږدئ چې ځمکه د هغې په مقابل کې د شګو دانې څخه هم لږ ده, ایا په ځمکه کې موجود دومره لوی کوهونه په کاغذ باندې د څو فورمولونو او قوانینو فزیکي پایله کیدی شي, او د دومره کوهونو جوړولو لپاره خام مواد او ماده له کوم ځایه راغلي؟ ایا که جهان د یوې پیښې پایله وه او د اتیسټانو د ادعا له مخې د قوانینو فزیک پر بنسټ وه نو دا له دې څخه ډیر کوچنی نه و او په کې دومره لوی کوهونه نه و؟ د کوهونو عظمت او د جهان وسعت پخپله د خالق موجودیت ثابتوي, که جهان د یوې پیښې پایله وه نو دا دومره لوی نه و او په کې د مادې لوی انبارونه لکه کوهونه نه و, دقیقا د یوې فابریکې په څیر څومره کوچنی وي د هغې مدیریت ضعیف وي خو څومره پرمختللی او لوی وي دا ښیي چې د مجموعې شاته قوي مدیر دی.
بې شکه یوه لویه او پرمختللې فابریکه ته دا لیبل نه شي لګیدلی چې مدیر نلري او یوازې د کارګرانو کار قوانینو له امله دا دومره لوی او پرمختللی شوی دی, نو ایا دومره لوی جهان چې دومره لوی کوهونه لري د پیښې لیبل ورته لګیدلی شي؟!
اوس د آیت علمي مفهوم ته هم اشاره کوو:
په آیت کې د “نصب” یا “برپا” کلمه کارول شوې ده, هیڅ کوه د وخت په تیریدو سره د باد یا پخپله وجود ته نه دی راغلی, ټول کوهونه د ځمکې د طبقو د حرکت او د هغوی د ټکر له امله ناڅاپه د ځمکې له زړه څخه پورته شوي یا د قرآن په تعبیر برپا شوي. اوس د آیتونو تسلسل ته هم پام وکړئ چې د آیتونو تسلسل کې د ځمکې د طبقو حرکت ذکر شوی دی:
و غرونو ته نه ګوري چې څنګه ځای په ځای ودرول شوي دي؟ (۱۹) او ځمکې ته نه ګوري په څه ډول غوړول شوې ده؟ (الغاشیه: ۲۰)
کلمه “غوړول شوې” له علمي نظره دقیقا د ځمکې د طبقو حرکت ته اشاره کوي چې د کوهونو برپا کیدو سره راغلې ده, او دا دوه علمي موضوعات یو له بل سره هیڅ اړیکه نلري, که قرآن له علمي مفهومونو خالي و نو لیکل به شوي و چې پیدا شوي یا وجود ته راغلي خو ډیر دقیق علمي کلمې لکه نصب شوي یا برپا شوي کارول شوي دي!
لاندې انځور د یو کوه جوړولو طریقې ښیي, لکه څنګه چې تاسو ګورئ, د آیت له مخې د دوو طبقو د ټکر وروسته کوهونه د ځمکې له زړه څخه پورته کیږي, بیا د راتلونکې آیت له مخې د کوه وجود ته راتلو وروسته ځمکه غوړول کیږي یعنی دوې طبقې مخالف لوري ته حرکت کوي, چې دا د قرآن لپاره یو قوي علمي معجزه ګڼل کیږي.
ځواب دلته پرېږدئ